Nobuyoshi Araki – Bıçak Sırtında Çağdaş Sanat

Nobuyoshi Araki, çağdaş sanat dünyasının esaretin fotoğrafçısı olarak tanıdığı 1940 doğumlu Japon sanatçıdır. Araki, fotoğrafla ilgilenmeye üniversite yıllarında başlamış olsa da profesyonel olarak bu konuda isminin duyulması 90’lardan sonradır. İlk çalışmaları karısı Yoko Araki ile yaptığı “Kış Yolculuğu” adı verilen seri çalışmadır. Karısının 1990 yılında ölümü Araki’nin sanatında bir dönüm noktası yaratmış ve bundan sonra yaşam ve ölüm arasında ikisini de barındırdığına inandığı cinselliği yeniden tanımlamaya çalışmıştır. Benlik, Yaşam, Ölüm adını verdiği bu serileriyle çağdaş sanatın önemli isimleri arasına girmiştir. Eserleri Tate Modern, San Francisco Modern Sanatlar Müzesi gibi önemli müzelerde sergilenmekte ve Barbican, Phillips de Pury & Company gibi önemli galeri ve müzayede şirketleri tarafından temsil edilmektedir.

Araki’yi tanımlayan asıl işleri daha öncede bahsettiğim üzere Benlik, Yaşam, Ölüm Serileri ve Kinbaku Serileridir. Bu çalışmalarda ana unsur belli yerlerinden bağlanmış çıplak kadın bedenleri. Bu nedenle de sarıp sarmalamanın veya esaretin fotoğrafçısı olarak tanımlanıyor. Araki, bağlanmış bazen tepeden asılmış söz konusu çıplak kadınları cinsellikten çok aşk ve erotizmin sembolize etmek için kullandığını söylüyor. Kinbaku değişik çeşitte düğümler demek ve sanatçı için değişik esaret şekillerini temsil ediyor. Bir kadının sadece bedenini iplerle bağladığını çünkü kalbini bağlayamayacağını söylüyor. Bu ifade ile asıl esaretin manevi esaret olduğunun altını çiziyor. Sanatçı ben kadınları bağlarken onlara sarılıyorum diyor. Ben esareti bir tür bağlanma duygusuyla özdeşleştiriyorum diyerek görüntüdeki sert, fetiş ve uç hisleri, aşk, erotizm ve bağlılık duygularıyla ifade ettiği alt okuma ile yumuşatıyor. Sanatçı, çıplaklığı ve pornografiyi aslında kadının bedeninde değil de yüzünde yani ifadesinde daha rahat yakalayabildiğini söylüyor. Başarıyı bu şekilde tanımlıyor.

  Kinbaku’ya örnek bir Araki eseri

 

İlk bakışta izleyende şiddeti, acıyı, pornografiyi, tecavüzü, işkenceyi, esareti düşündürse de söz konusu fotoğraflar aslında derin anlamlar ve okumalar içermektedir. Sanatçıya göre fotoğraf izleyenle daha rahat iletişime geçen bir uygulama alanıdır. Çünkü günlük/sıradan yaşam ile özel/yüce olanı birleştirir. Gerçekçi, duygusal, erotik esprili bazen de edepsiz olanı halk geleneğine uyarak açık bir şekilde aktarır. O, bağlanmış kadınlarla Japon kaligrafisi arasında görsel bir bağ da kurar sıradan olanla yüce olanı fotoğrafta bu yolla birleştirir. Aynı pornografide erotizmi, bağlamada aşkı aradığı gibi.

Araki’nin eserleri büyük bir Japon geleneğinin bir parçasıdır.  Fotoğrafçının çalışmalarını Japon geleneği olan orijinal shunga’nın küçük bir seçkisi gibi tarif edebiliriz.

Shunga, Japon erotik sanatını tarif eden bir terimdir ve büyük bir kısmı ukiyo-e stilinde yapılmıştır. Tam karşılığı “bahar resmi”dir. Kimilerine göre shunga ile birlikte, gündelik yaşama paralel, fakat çok daha erotik, ideal ve fantastik bir “pornotopya” yaratılmıştır. Shunga, Japonya’da 1722’de resmi olarak yasaklanmış ancak varlığını bugüne dek sürdürmeyi başarmıştır. Bunun başlıca nedeni de, özel sipariş üzerine gözlerden uzak yerlerde üretilen muhteşem ve görece ucuz denebilecek ahşap baskıların ortalıkta dolaşmasına dönemin otoritelerinin göz yumması olur. Tüm engellere rağmen shunga, Japonya’da çok büyük bir endüstriye dönüşür ve on binlerce baskı üretilir. Bunlar arasında dönemin Hokusai, Utamaro ve Moronobu gibi önemli ustalarının baskıları da vardır. Fakat ne ilginçtir ki, shunga’nın tamamen ve etkili bir biçimde yasaklandığı dönem 20. yüzyıl olur – Rus-Japon Savaşı’ndan 1989’a dek: Batı’nın, Japonları cinselliği serbestçe yaşayan bir toplum olarak görmesi istenmez.

Shunga’ya örnek bir Araki eseri… Yakusa

Bugün 100-150 bin dolar arasında değişen rakamlara ulaşan Araki fotoğrafları çağdaş sanat alanında özel bir yere sahiptir. İzlandalı müzisyen Björk Araki çalışmalarının hayranıydı ve onun modellerinden biri olarak görev yaptı. 2010 yılında, pop şarkıcısı Lady Gaga’yı fotoğrafladı.

 

 

 

Kaynak. the guardian, www.e-skop.com, Wikipedia

No Comments

Sorry, the comment form is closed at this time.